Din İşleri Yüksek Kurulu bünyesinde faaliyet gösteren Vakit Hesaplama Birimi, sadece ülke sınırları içerisinde değil, uluslararası çapta hizmet üretiyor. Vakit Hesaplama Uzmanı, Astronom ve Kurul Uzmanlarının hizmet verdiği birim, şer’î ölçülere göre namaz vakitleri ile dini gün ve geceleri tespit etmekte ve kamuoyu ile paylaşmaktadır. Bunun yanında kıble tayini ile ilgili iş ve işlemlerin yürütülmesi, yurt içine ve yurt dışına yönelik takvim hazırlanması, kameri aybaşlarının belirlenmesi amacıyla hilal gözlemleri yapılması ve bu konulardaki dini soruları cevaplandırılması da birimin faaliyetleri arasındadır.
Diyanet takvimlerinde günlük namaz vakitleri, kıble saati, ay doğuş-batışı vakti, kamerî ayın içtima ve ru’yet tarih, saat ve yerleri, bayram namazı vakitleri ve Rûmî, Miladî ve Hicrî tarihlerin birbirlerine tekabülleri yer almaktadır. 1972 yılında tek bölge olarak hazırlanan Diyanet Takvimi, son teknolojik gelişmeler doğrultusunda ülke içinde 81 il ve 922 ilçenin tamamının namaz vakitlerinin hesaplandığı bir yüze kavuşmuştur. 2021 yılı itibarıyla; Din İşleri Yüksek Kurulu Vakit Hesaplama Birimi tarafından 39 yurt içi ve 21 yurt dışı olmak üzere 60 bölge ve 1361 şehri içeren takvim hazırlanmış ve bunlar Dini Yayınlar Genel Müdürlüğü tarafından basılmıştır.
Son yıllarda dijital teknolojilerin devreye sokulmasıyla Diyanet İşleri Başkanlığının web sayfasında namaz vakitleri, bayram namaz vakitleri ve Ramazan imsakiyeleri adı altında üç ayrı program hizmete sunulmuştur. Bu programların hesap sonuçları namaz vakitleri kısmında günlük, haftalık ve aylık olarak yayınlanmıştır. 1998 yılında 40 ülke ve 332 şehir için vakit hesabı yapılırken 2021 yılında bu sayı 204 ülke ve 8600 şehre ulaşmıştır. Gelinen noktada Din İşleri Yüksek Kurulu Vakit Hesaplama Birimi, Güney Kutbunda yer alan Antartika Kıtası için dahi namaz vakitlerini belirlemektedir. 2009 yılından itibaren Başkanlığımız web sayfasında yayınlanan namaz vakitleri aynı zamanda mobil uygulama şeklinde cep telefonları için de tasarlanmaya başlanmıştır.
Din İşleri Yüksek Kurulu Vakit Hesaplama Birimi tarafından yürütülen bir diğer hizmet de kameri ayların ve dini günlerin başlangıç ve bitişlerini tespit etmektir. Kameri ayların ve dini günlerin başlangıç ve bitişini doğru belirleyebilmek için, Ay’ın hareketlerini çok hassas bir şekilde hesaplamak ve gözlemlemek gerekmektedir. Bu çalışmalarda, Ay’ın Güneş’e göre olan konumu saniye-saniye hesaplanmakta ve hesaplanan bu değerler de zaman zaman gözlemler ile de teyit edilmektedir. Ay’ın günlük hareketleri izlenirken, Ay’ın içtima pozisyonuna ne zaman ve yeryüzünün neresinden gireceği, içtimadan sonra ne zaman ve yeryüzünün neresinde insan gözü ile görülebileceği hassas bir şekilde hesaplanmaktadır. Kameri aybaşlarının tespitinde kullanılan yöntem teknolojik gelişmelere paralel olarak sürekli gelişmektedir.
Vakit hesaplama birimi tarafından hesaplamalar yapıldıktan sonra her kameri ay için haritalar çizilir ve dini günler listesi hazırlanır. Bu listeler önce Din İşleri Yüksek Kurulu’na sonra da Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi’ne gönderilir. Alınan onaydan sonra kameri aybaşlarına ait bütün hesap, harita ve dini günlerin listelerinin yer aldığı kitapçık hazırlanır. Hazırlanan kitapçık yurt içinde il müftülüklerine, yurt dışında da ataşe ve müşavirlikler ile İslâm İşbirliği Teşkilatı üyesi ülkelere gönderilir.
Hilal gözlem değerleri, yıllık olarak Başkanlık takvimleri yanında Başkanlığımızın internet sayfasında ve mobil ortamlarda da yayınlanmaktadır. Aynı zamanda aylık olarak belirlenen şehirler için hilal gözlem değerleri hesaplanmaktadır. Bu değerlere bakarak vatandaşlarımız kendi bulundukları şehirlerden de hilali görüp göremeyeceğini anlayabilir. 2008 yılından beri Başkanlığımızın web sayfasında dünyanın çeşitli yerlerinden belirlenmiş 54 şehir için hilal gözlem değerleri yayınlanmaktadır.
Din İşleri Yüksek Kurulu Astronomları farklı zamanlarda bizzat gözlem yaparak hesapların doğruluğunu teyit etmektedir. 2011 yılında 81 il için, diğer yıllarda ise belirlenen bazı iller için hilal gözlem değerleri hesaplanarak ilgili müftülüklere gönderilmiş ve hilal gözlem ekipleri kurularak Ramazan, Şevval ve Zilhicce hilal gözlem çalışmaları yapılmıştır. 2013 yılında Zilhicce Hilalinin gözlemlenmesi amacıyla Güney Afrika Cumhuriyeti’ne, 2015 yılında Şaban Hilalinin gözlemlenmesi amacıyla da Moritanya’ya gidilmiştir. Aynı zamanda 2014 ve 2016 yılında yapılan eğitimlerle kurulan Hilal Gözlem komisyonları aracılığı ile illerde İl Müftülüğünün Başkanlığında 2021 yılında yurt içinde 41, yurt dışında 39 şehirde Ramazan, Şevval ve Zilhicce hilal gözlem çalışması yapılmıştır.
